Con arte

Deze column schreef ik voor de flamenco website El Flamenco.

Ik ben vrij anoniem uit Nederland vertrokken. Ik deed een aantal flamenco danslessen in de week, maar ik viel niet echt op. Onder de radar en in het geheim groeide bij mij langzaam het verlangen om naar Spanje te gaan en mij verder te ontwikkelen als flamenco danseres. Op een bepaald moment kwam alles samen. En was het moment daar om plotseling te vertrekken en het avontuur aan te gaan.

Aankomst in Sevilla, met angst in de benen begon hier het avontuur

Met mijn dansschoenen in mijn koffer vertrok ik alleen naar Sevilla.  Zonder huis, zonder idee waar ik lessen zou gaan volgen. Zonder enig plan, doel of eindbestemming. 1 ding was duidelijk; ik wilde dansen.  Elke dag, de hele dag.. Toen had ik niet durven dromen dat ik nu mijn eigen flamenco groep heb, op verschillende plekken binnen en buiten Sevilla optreed,  danslessen geef, flamencotours geef, en dat ik een studiebeurs heb gekregen om nog een derde jaar op de academie Fundacion Cristina Heeren de Arte Flamenco te voltooien.

Als mensen tegen me zeggen; dat is omdat je getalenteerd ben, dan ben ik altijd geneigd om dat meteen te ontkrachten. Ik wijt het aan het geven van veel positieve energie en hard werken. Daar kom je in het flamencowereldje best ver mee.

Het is bijna een vorm van magie hoe dingen hier op mijn pad zijn gekomen, hoe ik een gitarist tegen ben gekomen waarmee ik direct een klik had zowel op artistiek als persoonlijk vlak. Die mij uit mijn comfortzone van de dansstudio’s heeft gehaald en mij bijna letterlijk op het podium heeft gezet en gezegd heeft; Iris nu ga je het doen!

Mijn ‘coming out’ als danseres in Sevilla was voor mij een heel bijzonder moment. Ik was al een aantal weken regelmatig aan het repeteren met gitarist Gabriele, en we hadden zo goed als een dans voor Tientos-Tangos klaar, waar we ook allebei heel tevreden mee waren. Ineens was de kans daar om op te treden in Sevilla. Gabriele had een optreden kunnen regelen tijdens een event dat ‘Ecuentro Flamenco’ heet, oftewel ‘flamenco-ontmoeting’. Een avond waar flamencostudenten optreden en waar het flamencowereldje, de ‘incrowd’ zoals ik dat noem, komt kijken.

Het eerste solo-optreden

Een optreden in Sevilla, in het Mekka van de flamenco. De stad die flamenco ademt, de stad die flamenco is.  En in die stad met al zijn kritische ogen moest ik gaan optreden. Wat een angst. Ben ik wel goed genoeg, wat gaan de mensen zeggen? Als ik het nu verkeerd doe dan heb ik voor altijd een reputatie. Dan ben ik; Die Iris die matig danst. Want zo gaat het, iedereen heeft altijd een oordeel. Ik ben een perfectionist en dat gaat gepaard met faalangst in mijn geval. Dus met bloed zweet en tranen heb ik mij door Gabriele laten overtuigen dat we er klaar voor waren en dat we het konden. De avond verliep perfect. Met z’n allen hebben we een fantastisch optreden neergezet.

Flamenco is voor mij de energie die er ontstaat tussen het quadro (gitaar,dans en zang) op het moment dat ze samen op het podium staan. Door de volledige afhankelijkheid van elkaar in het moment ontstaat er een ultieme vorm van samenwerking en communicatie die een energie creëert dat voor mij ‘Flamenco’ is. Die energie was er tijdens ons optreden ook, we waren 1.

We zaten met z’n allen in een vacuüm, genoten van het optreden en van het samen iets creëren. Het publiek was enthousiast, riep en reageerde op wat we deden tijdens het optreden (jalear). Ze kwamen na afloop naar ons toe om ons te feliciteren. Ik wist toen nog niet hoe belangrijk dit optreden was. Opeens was ik namelijk niet meer dat meisje dat flamenco studeert, maar die flamencodanseres. Voordat ik het wist werd ik benaderd voor andere optredens in Sevilla, werd ik gebeld om dansles te geven en ging er een nieuwe wereld voor me open. Na zo lang dag in dag uit van 9 tot 5 op de academie (Fundacion Cristina Heeren) danslessen volgen, ‘s avonds nog extra lessen nemen en daar bovenop nog een studio huren om te studeren en te repeteren met gitarist. Na dagen van soms 7 uur, voor wat soms voelde als uitzichtloos, dansen, zagen mensen mij eindelijk staan als flamencodanseres en wilden mensen met mij samenwerken.

De flamencowereld is geen makkelijke wereld, zeker onder dansers is er veel concurrentie en moet je heel erg sterk in je schoenen staan om dicht bij jezelf te blijven en je tegelijkertijd te onderscheiden. Er zijn constant mensen om je heen  die al flamenco dansen sinds ze praktisch kunnen lopen en daar sta jij dan naast als ‘buitenlander’. Ondanks dat ik rationeel weet dat ik me daar niet aan moet meten, gebeurt dat toch automatisch elke dag. En dat kan me soms vrij moedeloos maken. De frustratie wellicht van meerdere flamencoartiesten dat er voor je gevoel nooit een punt komt dat je tevreden bent en je je een flamencoartiest voelt (‘de verdad’). Ondanks dat het moedeloos kan maken beschouw ik het ook als iets positiefs. Want het gevoel nooit goed genoeg te zijn houdt je scherp en zorgt ervoor dat je jezelf altijd blijft verbeteren. In mijn geval zorgt het ervoor dat ik niet in routine zal vervallen, maar altijd op zoek zal blijven naar inspiratie en uitdagingen, om meer van mezelf als danseres te ontdekken.

Het mooie is dan ook dat ik er na mijn ‘coming out’ achter ben gekomen dat het niet per definitie uit maakt of je technisch de beste danser bent, dat je het snelste voetenwerk hebt, of de mooiste draaien. Het gaat erom dat je hard werkt, dat je positieve energie mee brengt, dat je openminded bent, dat je wilt creëren en eigenlijk het belangrijkste dat je het voelt.

Dan zul je denken dat je wat voelt? Dat je voelt wat je danst, dat de zang en het gitaarspel binnenkomen, dat je dat interpreteert met je dans, en dat je op die manier het publiek de flamenco kan laten voelen die jij ook voelt op dat moment.. ‘Con Arte!!!!’  Dat roept maestra Milagros Menjibar elke dag naar mij en mijn klasgenoten. Het zijn namelijk niet de dagen dat ik technisch het beste dans dat Milagros tevreden met mij is en dat ik tevreden ben met mijn eigen prestaties. Het zijn de dagen dat ik voel wat ik dans omdat ik de muziek binnen laat komen. Dan volgt de rest vanzelf. Dan reageert de bata de cola ineens beter op alles wat ik doe, dan komt de mantón tot leven, en  dan lijkt alles makkelijker en vanzelf te gaan.

Con Arte, met deze twee woorden als inspiratie in mijn hoofd geprent hoop ik nog veel moois mee te maken. Ik ben nu al verder gekomen dan ik ooit had gedacht, en wie weet wat er in de nabije toekomst nog meer op stapel staat.